Een seculier tijdperk

Een leven lang diepgaande onderdompeling in politieke filosofie, theorie en wetenschap heeft deze uitgebreide reis door de westerse cultuur en haar langzame ontwikkeling naar secularisatie beïnvloed. Charles Taylor contrasteert een immanent wereldbeeld met een transcendent wereldbeeld en ontwikkelt dit naast zijn idee van volheid, een activiteit of toestand van persoonlijke rijkdom waarin ieder mens zichzelf compleet vindt. Hij bespreekt wat 'seculier' betekent voor individuen die gevangen zitten in het systeem van een seculiere samenleving, en hoe te overleven in die samenleving.
Deel 1 van A Secular Age gaat dieper in op religieus geloof, de disciplines die inherent zijn aan dat geloof en het daaruit voortvloeiende idealisme. Deel 2 definieert het keerpunt en omvat providentieel deïsme en veranderingen in de onpersoonlijke orde (een neiging tot antropocentrisme en een verandering in het godsbegrip). Deel 3 belicht de beschavingscrisis die met deze veranderingen gepaard gaat, waaronder radicale herdefiniëring van maatschappelijke doelen, tegenculturele kunstvormen en de ontwikkeling van nieuwe, ongelovige varianten van het verticale ideaal van orde, zoals fascisme en radicaal nationalisme.
Deel 4 schetst de seculariserende kracht van een 16e-eeuws religieus geloof, verweven met het sociale leven, via het 19e-eeuwse mechanistische materialisme dat alle religieuze systemen in twijfel trok, tot de bijna totale erosie van het betoverde kosmossysteem van vijf eeuwen eerder in de 21e eeuw. Zonder de bovenbouw, kracht en stabiliteit van de samenleving, betoogt Taylor, reduceert secularisatie de ooit karakteristieke religieuze invloed ervan tot slechts een van de vele optionele bijkomstigheden. Deel 5 schetst een imperatief voor zowel humanistisch als religieus geloof (en verduidelijkt tegelijkertijd de obstructieve aard van de moderne westerse cultuur) door bronnen van moraliteit te vinden die het bezit van bijzonderheden die beide perspectieven gemeen hebben, vergemakkelijken. Hij benadrukt met klem de noodzaak om alles in het werk te stellen om de bijna onvermijdelijke neiging tot geweld te vermijden.
Taylor besluit A Secular Age door de opkomst van een overheersend concept van een gesloten immanente orde in de moderne cultuur te bespreken, en wat hij beschouwt als het hoogtepunt van de zaak, de impuls om de hervorming van de cultuur te voltooien. Hoewel Taylor geworteld is in de lange tradities van de politieke filosofie, is hij er niet aan gebonden. Hij komt tot enkele conclusies die in strijd zijn met de gangbare secularisatietheoretici, maar hij versterkt ze met deducties die alleen van een van de grootste kritische geesten van onze tijd kunnen komen.